październik 2025 r.

Cmentarz w Pasterce zostanie wpisany do rejestru zabytków kolejną decyzją Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który uznał że jego ochrona leży w interesie społecznym ze względu na wartości historyczne, artystyczne i naukowe.

Na terenie cmentarza znajdują się nagrobki czeskie, niemieckie i polskie, współtworzące zespół 48 przykładów sztuki sepulkralnej z XIX i XX w. Wśród nich wyróżniają się m.in. stele kamienne licowane taflą czarnego szkła z inskrypcjami, secesyjny grobowiec rodziny Stiebler, ceramiczna tablica z fotografią na nagrobku Konrada Zeidlera z 1928 r. W opinii konserwatora zabytków, niezależnie od stanu zachowania nagrobków i pozostałych elementów nekropolii, konieczność ochrony konserwatorskiej cmentarza wynika z obecności szczątków ludzkich, a zwyczaj ochrony miejsc grzebalnych jest elementem wierzeń i tradycji, sięgającej najdawniejszych czasów. Zwraca też uwagę, że „pograniczne cmentarze mają swoją specyfikę, która odróżnia je od innych nekropolii, gdyż odzwierciedlają stosunki panujące pomiędzy różnymi grupami etnicznymi lub wyznaniowymi w perspektywie historycznej, wielopokoleniowej. Cmentarz w Pasterce stanowi materialne świadectwo współistnienia różnych narodowości i jest istotnym elementem lokalnego dziedzictwa, a przede wszystkim jest śladem jego różnorodności i wielonarodowości Śląska” – czytamy w decyzji konserwatora zabytków. W jego opinii istotna jest również wartość naukowa obiektu, będącego ważnym źródłem rozważań na stosunkami i zmianami społecznymi na Śląsku. Może również stanowić przyczynek do badań nad dziejami Pasterki i podobnych przygranicznych miejscowości.

O wpisanie cmentarza w Pasterce do rejestru zabytków, nasza Fundacja zabiegała blisko 4 lata. Dzięki pozytywnej decyzji Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Parafia pw. św. Doroty w Radkowie, jako właściciel objętego ścisłą ochroną konserwatorską zabytku, może uzyskać dotacje państwowe i samorządowe na prace konserwatorskie, restauratorskie i budowlane w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona Zabytków”, Rządowego Programu Odbudowy Zabytków lub środków Dolnośląskiego Urzędu Marszałkowskiego. Jedyną osobą uprawnioną do złożenia wniosku o przyznanie takiej dotacji jest proboszcz parafii.

wrzesień 2025 r.

Kaplica cmentarna w Pasterce zostanie wpisana do rejestru zabytków – zdecydował Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, uznając że jej wartości zasługują na zachowanie, a ochrona leży w interesie społecznym.

W opinii konserwatora, kaplica, która powstała w 1842 r. i trwa do dzisiaj w niezmienionej formie, bezsprzecznie stanowi świadectwo minionej epoki. Posiada walor autentyczności, świadczący o jego niezaprzeczalnych wartościach historycznych. Ponadto jest przejawem obowiązujących w poł. XIX w. trendów architektonicznych, w tym wypadku historyzmu, potwierdzając tym samym jego wartości artystyczne. Decyzja podpisana 10 września 2025 r. przez mgr Daniela Gibskiego zakończyła trwające blisko 4 lata starania naszej Fundacji o objęcie kaplicy ścisłą ochroną konserwatorską.

Wpisanie kaplicy cmentarnej w Pasterce do rejestru zabytków umożliwia właścicielowi obiektu, Parafii pw. św. Doroty w Radkowie, korzystanie z dotacji państwowych i samorządowych na prace konserwatorskie, restauratorskie i budowlane w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona Zabytków”, Rządowego Programu Odbudowy Zabytków oraz środków Dolnośląskiego Urzędu Marszałkowskiego.

1 lipca 2025 r.

Historia Pasterki w nowej odsłonie

Ciekawa atrakcja czeka na mieszkańców i turystów odwiedzających Pasterkę. We wsi pojawiły się trzy ilustrowane tablice informacyjne na temat historii wsi i jej zabytków. Razem z dużą tablicą umieszczoną na wjeździe do wsi tworzą miniścieżkę edukacyjną, promującą historię i zabytki Pasterki i Gminy Radków oraz dziedzictwo kulturowe Ziemi Kłodzkiej.

Pierwsza nowa tablica, opisująca zabytkowy kompleks kościelno-cmentarny, została zainstalowana w pobliżu kościoła. Druga przybliża historię miejsca w centrum wsi, na którym obecnie stoi głaz z pamiątkową plakietą. Z kolei trzecia tablica poświęcona jest historii szkół w Pasterce. Pomysłodawcą projektu jest nasza Fundacja, która zebrała informacje merytoryczne, w oparciu o które przygotowała teksty w wersji polskiej, czeskiej i niemieckiej, jak również własnymi siłami zainstalowała gotowe konstrukcje tablic.

Projekt został zrealizowany w ramach dotacji Gminy Radków na wykonanie zadania publicznego, którego celem jest ochrona dóbr kultury i dziedzictwa poprzez poszerzenie wiedzy mieszkańców wsi i turystów odwiedzających Pasterkę na temat historii wsi i jej zabytków, wpływ na zachowanie dziedzictwa kulturowego i na rozwój tożsamości lokalnej.

1 listopada 2024 r.

Nie zapominamy o dawnych mieszkańcach Pasterki, którzy odeszli…

Tradycyjnie już o zmierzchu, na wszystkich grobach (czeskich, polskich i niemieckich) zabytkowego cmentarza w Pasterce, także tych niezaopiekowanych przez nikogo innego, rozbłysły świeczki.

15 października 2024 r.

Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy obdarzyli nas zaufaniem i przekazali fundacji 1,5 proc. podatku dochodowego za rok 2023!

Pozyskane w ten sposób fundusze pozwolą kontynuować działania na rzecz zachowania uroku Pasterki poprzez m.in. ratowanie zabytków, zachowanie historycznego ładu przestrzennego wsi i przeciwdziałanie intensywnej zabudowie hotelowej, niszczeniu przyrody oraz popularyzację wiedzy o Pasterce i jej okolicach.

marzec 2024 r.

Z inicjatywy naszej Fundacji Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wpisu do rejestru zabytków nieruchomych cmentarza, kaplicy cmentarnej i starej szkoły w Pasterce. Konserwator zabytków uznał, że wniosek Fundacji Inicjatyw Lokalnych dla Gór Stołowych „Miejsce przy stole” złożony w listopadzie 2021 r. mieści w zakresie jej statutowego działania oraz istnieje cel społeczny w ustaleniu, czy wskazane we wniosku obiekty zabytkowe posiadają wartości kwalifikujące je do objęcia wpisem do rejestru zabytków. Fundacja została dopuszczona do udziału we wszczętym postępowaniu.

styczeń 2024 r.

Monografia o Górach Stołowych laureatką międzynarodowego konkursu

Książka „Krajobraz kulturowy Gór Stołowych. Wędrówki w czasie i w terenie” prof. Agnieszki Latochy, w której sporo miejsca poświęcone zostało Pasterce, zajęła I miejsce w kategorii monografie w 8 Międzynarodowym Konkursie „Najlepsze wydawnictwa o górach” 2023, zorganizowanym przez Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK oraz Wydawnictwo „Karpaty”. Nagrodzona publikacja została wydana przez Park Narodowy Gór Stołowych w 2021 roku. Do konkursu w 6 kategoriach (wydawnictwa popularnonaukowe i monografie, czasopisma, przewodniki, proza literacka i poezja, albumy, mapy) zgłoszono łącznie 86 tytułów z sześciu krajów (Austrii, Czech, Kanady, Polski, Słowacji i Ukrainy).

„Opracowanie Agnieszki Latochy stanowi wyjątkowe - pod wieloma względami - dzieło poświęcone dziedzictwo kulturowemu Gór Stołowych, szerzej zaś Sudetów. Wykracza poza utarte ścieżki dociekań naukowych. Uczy uważności i otwartości na otaczający nas świat. Autorka zgłębia kolejne warstwy przeszłości. Odkrywa ślady ludzkiej aktywności w środowisku przyrodniczym i czyni to z niezwykłą pasją oraz znajomością tematu” – napisał dr hab. Tomasz Przerwa, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego, recenzent książki.

Dr hab. Agnieszka Latocha jest geografem, profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego. Szczególnie bliskie są jej zagadnienia przemian krajobrazu kulturowego na ziemi kłodzkiej, gdzie od wielu lat prowadzi badania terenowe. Współpracuje także z naszą Fundacją.

Serdecznie Pani Profesor gratulujemy!

Książkę w wersji PDF można pobrać ze strony z wersjami online wydawnictw PNGS.

1 listopada 2023 r.

Pamiętamy o dawnych mieszkańcach Pasterki, którzy odeszli…

W uzupełnieniu do dalekiej do zakończenia akcji porządkowania cmentarza w Pasterce zapaliliśmy dzisiaj, jak co roku, świeczki, także na tych niezaopiekowanych przez nikogo innego grobach.

15 października 2023 r.

Zarząd Fundacji Inicjatyw Lokalnych dla Gór Stołowych „Miejsce przy stole” z całego serca dziękuje wszystkim, którzy obdarzyli nas zaufaniem i przekazali fundacji 1,5 proc. podatku dochodowego za rok 2022.

Pozyskane w ten sposób fundusze przysłużą się do kontynuacji rozpoczętych działań na rzecz zachowania uroku Pasterki poprzez m.in. ratowanie zabytków, przeciwdziałanie intensywnej zabudowie hotelowej i niszczeniu przyrody oraz popularyzację wiedzy o Pasterce i jej okolicach.